Sprawdzian Szóstoklasisty

Pierwszy egzamin w życiu – sprawdzian po klasie VI

Zasady przeprowadzania sprawdzianów w publicznych sześcioletnich szkołach podstawowych reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

Istota i cele sprawdzianu:

  • sprawdzian jest powszechny i obowiązkowy, tzn. że musi do niego przystąpić każdy szóstoklasista
  • przystąpienie do sprawdzianu jest warunkiem ukończenia szkoły podstawowej, przy czym wynik nie ma wpływu na jego ukończenie
  • uczeń, który nie przystąpi do sprawdzianu, powtórzy ostatnią klasę szkoły podstawowej i przystąpi do sprawdzianu w następnym roku szkolnym
  • sprawdzian ma charakter interdyscyplinarny (ponadprzedmiotowy)

Sprawdzian ma na celu:

sprawdzić poziom opanowania podstawowych umiejętności ucznia, które będą kluczowe dla jego przyszłej nauki w gimnazjum i następnych szkołach.

Umiejętności te to tzw. standardy:

I. Czytanie

II. Pisanie

III. Rozumowanie

IV. Korzystanie z informacji

V. Wykorzystanie wiedzy w praktyce

I. Czytanie to pierwsza z badanych umiejętności. Uczeń powinien odczytywać różne rodzaje tekstów ( fragmenty kronik, baśnie, legendy, zaproszenia, ogłoszenia, telegramy, artykuły prasowe itp.). Nie tylko w sensie dosłownym, kiedy wystarczy wyszukać proste informacje i skojarzyć je ze sobą. To także czytanie na poziomie przenośnym, kiedy trzeba odkrywać znaczenie zawartych w tekście metafor. Poza tym szóstoklasista powinien określić znaczenie różnych elementów czytanego tekstu. Czyli rozumieć np. pojęcia fikcji literackiej, narracji, podmiotu mówiącego, odbiorcy tekstu itp. Powinien posługiwać się terminami i wiedzieć, kiedy występuje w tekście: wątek, akcja, bohater, porównanie, rym, zwrotka, refren, baśń itp. Czytanie to także rozumienie znaczenia podstawowych symboli na diagramach, mapach, planach i schematach.

II. Pisanie jest traktowane szeroko, nie tylko jako umiejętność pisania wypracowań, ale także rysowania osi liczbowych, diagramów, schematów, planów itp. Tzw. standardy egzaminacyjne dla szóstoklasistów wymieniają formy pisemnej wypowiedzi, które powinien znać absolwent szkoły podstawowej i które są badane na sprawdzianie. Są to m.in.: opowiadanie, opis przedmiotu, sprawozdanie, notatka, streszczenie, list, kartka pocztowa, telegram czy instrukcja. Oceniana jest także kompozycja tekstu, poprawny zapis ortograficzny, językowy i interpunkcyjny.

III. Na sprawdzianie uczeń powinien także udowodnić, że potrafi „rozumować”, co w skrócie oznacza umiejętność: porządkowania wydarzeń ( np. chronologicznie), zjawisk przyrody, figur, dostrzegania przyczyn i przewidywania skutków wydarzeń. Rozumowanie to także wyrażanie przez ucznia opinii i argumentów, ustalenie sposobu rozwiązywania jakiegoś zadania.

IV. Kolejna umiejętność to korzystanie z informacji. We współczesnym świecie zewsząd otaczają człowieka informacje, dlatego tak istotna jest umiejętność korzystania z nich. W przypadku sprawdzianu szóstoklasista powinien również wskazać źródło informacji np.: z jakiego słownika skorzysta przy rozwiązywaniu danego problemu (np. w jakim słowniku znajdziesz znaczenie i pochodzenie słowa „ unikatowy”). Sprawdzian może badać, czy uczeń potrafi z oferty mediów skierowanej do dzieci i młodzieży wybrać właściwą, kierując się określonymi wcześniej kryteriami.

V. Wykorzystanie wiedzy w praktyce, czyli zadania, które sprawdzają umiejętność praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy, nie w sytuacjach typowo szkolnych, ale odnoszących się do sytuacji życiowych, codziennych. W tego typu zadaniach wymaga się od szóstoklasisty np.: wykonania obliczeń długości, powierzchni, objętości, wagi, czasu, temperatury czy ilości pieniędzy. Również wybierania właściwych przyrządów do obserwacji i pomiarów, stosowania właściwych terminów do opisywania zjawisk przyrodniczych.

Sprawdzian w szóstej klasie szkoły podstawowej składa się z 25 zadań, 20 zadań zamkniętych i 5 otwartych. Każde zadanie jest osobno punktowane, każde sprawdza jedną z pięciu umiejętności.

Jak odczytywać wyniki sprawdzianu?

Analiza łatwości zadań:

Wartość

wskaźnika

łatwości

0,00-0,19

0,20-0,49

0,50-0,69

0,70-0,89

0,90-1,00

Interpretacja

bardzo trudne

trudne

umiarkowanie

trudne

łatwe

bardzo łatwe

Stopień opanowania umiejętności:

% uzyskanych

punktów

0%-19%

20%-49%

50%-69%

70%-79%

80%-89%

90%-100%

stopień

osiągnięć

bardzo niski

niski

niżej zadowalający

zadowalający

dobry

bardzo

dobry

Przykład:

Uczeń w zakresie standardu IV uzyskał 2 pkt. na 2 możliwe, co stanowi 100% możliwych do zdobycia za IV standard punktów. Standard okazał się dla ucznia bardzo łatwy. Może to świadczyć o bardzo dobrym stopniu opanowania umiejętności, które były badane arkuszem egzaminacyjnym.